Pentekostalizacja chrześcijaństwa. Przewodnik teologiczno-pastoralny - Wprowadzenie

bp Andrzej Siemieniewski

PENTEKOSTALIZACJA CHRZEŚCIJAŃSTWA
Przewodnik teologiczno-pastoralny

Wprowadzenie

W 1979 roku znalazłem w antykwariacie amerykańską książkę Catholic Pentecostals. Była niedroga, więc zasiliła moją biblioteczkę. Tytuł już na pierwszy rzut oka był zaskakujący (Katoliccy zielonoświątkowcy? – co to ma znaczy??), a po przeczytaniu – treść okazała się zagadkowa: katolicy w jakichś przedziwnych grupach modlitewnych. Dokładnie czterdzieści lat później, w 2019 r., mogłem wreszcie podziękować autorom za ich książkę-świadectwo: spotkałem Kevina i Dorothy Ranaghan na spotkaniu Stowarzyszenia Liderów Charyzmatycznych (Charismatic Leaders Fellowship) zorganizowanym przez ekumeniczną, charyzmatyczną wspólnotę „Alleluia” w mieście Augusta, w amerykańskim stanie Georgia. Państwo Ranaghan byli wtedy już zasłużonymi liderami katolickiej Odnowy Charyzmatycznej w USA. Dopiero po tylu latach byłem w stanie lepiej zrozumieć, o czym pisali tak dawno temu. Ich książka stała się dla mnie pierwszą furtkę prowadzącą do teologicznego aspektu duchowości pentekostalnej.

Jakie wydarzenia z tych czterdziestu lat stanowiły etapy mojej teologicznej wędrówki? Na przykład – jako świeżo upieczony ksiądz wikary w 1986 r. byłem we wrocławskiej Hali Ludowej, gdy legendarny już wówczas amerykański pastor David Wilkerson, symbol „drugiej fali” pentekostalizmu globalnego, zgromadził pięć tysięcy słuchaczy, głównie młodych ludzi z katolickich grup modlitewnych. W roku 1993 miałem okazję uczestniczyć w warszawskiej Sali Kongresowej w konferencji Johna Wimbera, głównej postaci „trzeciej fali” światowego pentekostalizmu.

Nowy etap tej teologicznej przygody rozpoczął rok 2008: był początkiem mojego udziału w spotkaniach Katolickiej Fraterni Wspólnot Charyzmatycznych (Fraternità Cattolica delle Comunità Carismatiche). Fraternia organizowała spotkania dla duchownych, ekumeniczne sesje teologiczne i rekolekcje. Kilka razy kończyło się to w auli Pawła VI na audiencji u papieża. Spotkania zaszczycali swoją obecnością dostojnicy Kościoła: kard. Albert Vanhoy, kard. Stanisław Ryłko i kard. Kurt Koch. Przemawiali tam znani teologowie: o. Raniero Cantalamessa, ks. Peter Hocken. Można było usłyszeć biskupa Albert-Marie de Monléon z Francji, który kiedyś był pierwszym zwiastunem katolickiej Odnowy charyzmatycznej we Wrocławiu, albo Michelle Moran, przewodniczącą Międzynarodowych Służb Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym. Bywał tam salezjanin o. Jonas Abib z Brazylii, założyciel wspólnoty Canção Nova. Wielkim duchowym przeżyciem w 2015 r. były rekolekcje w rzymskiej bazylice św. Jana na Lateranie dla tysiąca kapłanów z całego świata: o wylanie Ducha Świętego dla księży modliła się wtedy Patti Gallagher Mansfield z USA, przez którą prawie 50 lat wcześniej Bóg zainicjował Odnowę charyzmatyczną w Kościele katolickim. A cóż powiedzieć o roku 2017 i świętowaniu 50-lecia katolickiej Odnowy charyzmatycznej w Pensylwanii, w tym samym domu rekolekcyjnym „Arka i Gołębica”, gdzie wszystko się zaczęło i z tymi samymi osobami, które wówczas były świadkami historycznych wydarzeń?

Była też druga strona spotkań Fraterni Wspólnot: konferencje ekumeniczne z udziałem tych niekatolickich teologów czy liderów, którzy podzielali zapał do duchowości charyzmatyczno-pentekostalnej. Przy okrągłym stole można było spotkać Timothy Creemensa, prawosławnego księdza z pentekostalnego Regent University w USA; Beniamina Bergera, mesjanistycznego żyda z Jerozolimy; ewangelikalnego pastora Norberto Saracco z Argentyny czy prof. Vinsona Synana, wybitnego historyka pentekostalnego. Można było porozmawiać z Johnem Arnottem o przebudzeniu w Toronto albo z zielonoświątkowym pastorem Giovanni Traettino o jego spotkaniu z papieżem Franciszkiem. W kuluarach były okazje, aby dopytać o szczegóły Williama Wilsona, rektora pentekostalnej uczelni Oral Roberts University lub profesora Mela Robecka z Fuller Seminary w Pasadena (Kalifornia). Pasjonujące szczegóły z posługi Davida Wilkersona można było poznać z opowiadań jego najbliższych współpracowników. Ekumeniczny charakter spotkań koncentrował się głównie na duchowości – zagadnieniach modlitwy, działaniu Ducha Świętego, sposobach rozumienia Pisma Świętego, ewangelizacji. Problemy doktrynalne i ściśle eklezjalne pozostawały domeną innych gremiów do tego powołanych.

Jeszcze jedną ścieżką ku głębszemu zrozumieniu duchowości charyzmatyczno-pentekostalnej stało się dla mnie nieoczekiwane znalezienie się w gronie Polskiego Forum Chrześcijańskiego, a przez to także na Trzeciej Konferencji Globalnego Forum Chrześcijańskiego w kolumbijskiej Bogocie. Forum powołane zostało, między innymi, do egzystencjalnego dialogu ze wspólnotami pentekostalnymi, zwłaszcza z Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Po raz pierwszy mogłem wymienić doświadczenia życiowe z pastorem kościoła z charyzmatycznego nurtu Aladura z Nigerii, albo z chińskim chrześcijaninem pentekostalnym.

Te wydarzenia i dziesiątki innych pomogły mi zrozumieć, co chcieli wyrazić Kevin i Dorothy Ranaghan, kiedy w roku 1969 wydali swoją książkę o początkach Odnowy charyzmatycznej. I to właśnie jest motywem napisania niniejszego Przewodnika teologiczno-pastoralnego: Pentekostalizacja chrześcijaństwa. Ponieważ zaś katolickie doświadczenie charyzmatycznego nurtu duchowości zostało już znakomicie opisane i zrelacjonowane w tylu poruszających świadectwach, głębokich analizach teologicznych i dobrych opracowaniach historycznych, dlatego moim zamiarem jest raczej spojrzeć na pentekostalizacyjne procesy współczesnego świata także okiem „drugiej strony” – nieco więcej korzystając ze źródeł, teologicznych opracowań i przemyśleń spisanych przez niekatolickich uczestników tych przemian.